Ave Maria Golgota

 FOTO CAPTION 

Figure 1: Estrada bo’ot sarani Sira atu la’o ba iha  Gruta.

Figure 2:

iha portaun iha mόs avizu ka regras balun ne’ebe taka sai iha. ne’eba nune'e vizitante Sira Le'e antes atu La'o tama ba Gruta

Figure 3:

portaun bo’ot ita la’o tama ba gruta laran

Figure 4:kadeira tau iha ne’eba hodi tu’ur no hasa’e ita ida-idak nia orasaun ba ita nia inan doben nain feto

Figura5:Ilhas Nain feto,Ave Maria Golgota

Figura6:Sarani sira hakbesik An ba nain feto hodi Rei.

Figure 7:

Bainhira vizitante  ka sarani sira reza hotu sempre tau osan Ba kofri ka Fatin ne’ebe ema prepara ne’e

 Figura8:Sarani sira reza hotu sei sunu lilin iha fatin ne’ebe ema prepara      

 

 ARTIGO 

HA’U HANESAN MOS ESKUTERU IDA BA  GRUTA AVE   MARIA GOLGOTA NE’E RASIK   

Tuir senhor Jeronimo Alves Soares:hateten Uluk Nana’in ita hanesan ema sarani,Hanesan mόs ema katolika ida ita hotu-hotu moris  ne’ebé la hanesan maibe ba ha’u  nu’udar ema sarani importante ita nia isin bokur klamar mόs tenke bokur.

Ita hakarak isin ne’ebé bokur tenke fo han ho hahan ne’ebé oin-oin ita nia klamar mόs tenke fo han ho orasaun fo han ho karidade fo han ho ita nia di’ak tomak  ba ema seluk ne’ebé persiza ita nia kbi’it no tulun.

No fatin sagradu  ida ne’e furak  tebes mai ha’u,Fatin ne’e sempre halo ha’u nia fuan hakmatek liu-liu ha’u hasoru problema ruma ho familia no problema pesoal balun halo ha’u hanoin barak halo ha’u la hakmatek.Ha’u tenke mai iha fatin sagradu ida ne’e hodi hato’o ha;u nia orasaun hato’o ha’u nia fiar hato’o mόs problema sira ne’e atu nune’e ha’u nia fuan bele hakmatek fila fali ho dalan ida ne’ebé di’ak .

Hodi ha’u bele hato’o orasaun ba inan doben na’in  feto, Hanesan mόs liafuan ida aman maromak dehan hela katak,Wainhira hato’o  onia orasaun mai ha’u  la to’o bele mόs hato’o ba ha’u nia oan Jejus cristu.Hato’o  hela  mai ha’u  ho ida ne’e ha’u hanesan ema sarani katolika ida hasoru problema ruma tenke hakbesik an ba inan doben nain feto hodi hato’o ha;u nia situasaun moris lor-loron nian ba inan doben iha fatin sagradu ida ne’e.

Liu-liuba ita sarani hotu katuas no ferik bo’ot no ki’ik oan sira liu-liu ba joven sira ita iha problema ruma ital abele hanoin de’it no rai nanok deit iha ita nia fuan laran  se ita la branin konta ba ema seluk.Ita bele mai iha fatin sagradu ne’e no ita  bele konta ita nia problema hotu ba nain feto ita  hakarak tanis  ita hakarak hato’o ho fuan laran tomaknaran katak ita nia fuan ho laran tenke mόs hodi bele hato’o ita nia problema nain feto Jejus cristu aman maromak hodi bele rezolve no bele kura fali liafuan saida mak ita sente nune’e mόs  husu ba maluk joven sira hotu liu-liu ba mane no feto  sira se imi sente iha liur ne’eba imi hasoru problema moris ni’an no problema partikular  ruma karik  koko habesik an ba fatin sagradu ida ne’e.

Tamba fatin ne’e lori ita ba dalan naroman no fatin ne’e bele resolve ita nia problema hotu naran katak fila fali mai ita ida-idak nia an.

Ita tenke pasensia ita tenke iha onestidade katak ita ema moris tenke hasoru problema oin-oin,Husu ba maluk sira iha problema ruma labele nanok de’it no labele hanoin atu estraga an no labele hili dalan negativu  ni’an.Koko hakbesik an ba igreja hakbesik an ba fatin sagradu sira hanesan gruta hodi hato’o problema para ita bele sente fuan  mόs bele hakmatek  no hanoin ne’ebé negativu sir abele hakmatek labele hili dala seluk maka ita sei manan iha mundu no ba iha lalehan ita sei la lakon,Domin ne’ebé husi inan doben nain feto hanesan domin ida ne’ebé ita nia inan fo ba ita  domin nunka atu hotu ida ne’e mak ha’u atu hato’o ba maluk joven sira karik iha problema labele nanok de’it no labele hili dalan negativu  hili dalan  ne’ebé naroman no dalan ne’ebé mak di’ak ba ita nia an atu nune’e ita nia isin bokur klamar mόs bokur.

Hakarak hatene kona-ba historia gruta  nia data konstrusaun sira ne’e kona –ba historia uluk iha kampung baru gruta na’in feto golgota komoro foin hahu ema hotu hatene de’it naran gruta komoro iha tempu okupasaun ondonesia ne’e hahu konstrusaun ne’e hahu iha 1983 depois finalize iha 1985 ida ne’e iha tempu okupasaun Indonesia ni’an. Agora ne’e ita iha gruta ida maibe iha area foho leten ida koinesidu foho golgota,Tamba gruta ne’e hanesan inisiu no gruta kontinua ba leten hanesan ita bo’ot sira tinan tinan partisipa iha viasakra iha sexta feira santa ne’e ema hotu iha dili laran tomak ema blun husi munisipiu mόs mai halo viasakra iha ne’eba tamba temi gruta na’in feto foho golgota komoro.

No momentu hahu konstrusaun iha amu paroku no matebian Dom Albertu Ricardu nia seidauk sai Bispu no nia sei paroku iha motael tamba komoro ne’e sei iha estatua partensia ba iha motael ni’an ne’ebé ba ema sira hari’i gruta ne’e inisiativa mai husi Dom Albertu Ricardu  amu kunha agora dau-daun iha parokia ida iha amerika ne’eba momentu ne’eba amu kunha mak viariu ba parokial ba iha igreja motael nian agora mak ita bo’ot sira hare’e uluk ne’e estatua ne’e ki’ik no badak hela maibe akontesimentu ida iha 1987 tamba gruta ne’e  lolos  ne’e istoria no bele dehan mόs antigun iha timor-leste.Tamba iha objektivu kria gruta ida ne’e atu prevene mόs ita nia joven rezestensia foin sae sira ne’ebé konflitu ho okupantes bapa sira forsa Indonesia ni’an ho ida ne’e gruta ne’e hari’i atu konsagra  mόs  foho ida ne’e amu nia inisiativa hari’i gruta ida ne’e atu iha eventu ba gruta ida ne’e rasik.